ด้วยพระราชหฤทัยทรงใฝ่ศึกษามาตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นนักศึกษาตลอดเวลา ทรงมุ่งมั่นศึกษาจากการปฏิบัติจริงทั้งด้านศิลปะและวิทยาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทรงเล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาการศึกษาทั้งในระบบและนอกระบบ ตลอดจนรูปแบบที่สามารถเรียนรู้ได้ตลอดชีวิตบนฐานคติที่ให้ความสำคัญต่อระบบการศึกษาทุกด้านอย่างเป็นองค์รวม อันเป็นรากฐานแข็งแกร่งที่ทำให้คนมีการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง สามารถนำไปประกอบอาชีพจนถึงพัฒนาประเทศชาติได้

พระราชกรณียกิจด้านการศึกษาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมุ่งมั่นทุ่มเท เพื่อให้การศึกษามีการพัฒนาอย่างทั่วถึง เข้าถึงทุกพื้นที่ของประเทศ นับเป็นคุณูปการยิ่งใหญ่ต่อประเทศชาติอย่างอเนกอนันต์ปกแผ่ไพศาลให้ประชาชนทุกกลุ่มได้มีโอกาสเข้ารับการศึกษามากขึ้น นอกจากนี้ แนวพระราชดำริในการพัฒนาการศึกษาทั้งในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัยเป็นการศึกษาเพื่อสร้างความอยู่ดีกินดี สร้างความเข้มแข็งในการพึ่งตนเอง และสร้างชีวิต สิ่งเหล่านี้ได้ให้วิธีคิดและแรงบันดาลใจแก่หน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนในการพัฒนาการศึกษาทั้งระบบของประเทศอย่างเป็นองค์รวมให้มีความเจริญก้าวหน้าต่อไป