การใช้แม่แบบ

Wiki subjects

โครงสร้าง

การเข้าระบบ หน้าเนื้อหา หน้าแก้ไขบทความ หน้าสนทนาผู้ใช้ หน้าบันทึกประวัติการแก้ไข การติดตามเฝ้าดู บันทึกการปรับปรุงเนื้อหา หน้าพิเศษ

การแก้ไข้หน้าบทความ

การเริ่มหน้าบทความ การแก้ไขหน้าพื้นฐาน คำสั่งพื้นฐาน รูปแบบรายการลำดับ คำสั่งพิเศษ หน้าเปลี่ยนทาง การโยกย้ายหน้า การย้อนกลับการแก้ไข เทคนิคต่างๆ

เทคนิคการแก้ไขหน้า

การสร้างตาราง การสร้างลิงก์ การใส่รูปภาพ การแทรกสื่ออื่นๆ การจัดหมวดหมู่ การใช้แม่แบบ แหล่งข้อมูล

การใช้แม่แบบ (template) คือการสร้างหน้ารูปแบบหลักเพื่อใช้หน้านั้นได้กับหลายๆ หน้า ไม่ต้องเขียนคำสั่งซ้ำใหม่อีกครั้ง วัตถุประสงค์หลักๆ ของการใช้แม่แบบคือ

1. ไม่ต้องเขียนคำสั่งเดิมๆ ซ้ำหลายครั้ง ประหยัดเวลา และประหยัดพื้นที่ในหน้าแก้ไข
2. ป้องกันการเขียนข้อมูลเนื้อความเดียวกันเรื่องเดียวกันไม่ตรงกันเมื่อปรากฏที่คนละหน้า
3. ช่วยให้การแก้ไขเนื้อหาส่วนเดียวกันที่มีอยู่หลายๆ หน้า ให้แก้ไขเพียงที่เดียวแล้วมีผลเปลี่ยนแปลงกับทุกหน้า ทั้งยังป้องกันการตกหล่นของข้อมูลหากต้องแก้เนื้อความเดียวกันที่หลายหน้า

เริ่มสร้างแม่แบบที่

การเริ่มสร้างแม่แบบมีวิธีการสร้างเช่นเดียวกับการเริ่มสร้างบทความใหม่ โดยใช้รูปแบบคำสั่งดังนี้ที่หน้าแม่แบบ

[[template:ชื่อแม่แบบ]]

รูปแบบของแม่แบบ

แม่แบบในวิกิพีเดียแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบหลักๆ คือ

แม่แบบคงที่

หมายถึงแม่แบบที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงค่าตัวแปรในการเรียกใช้ เมื่อแม่แบบนั้นๆ ปรากฏที่หลายหน้าบทความ ก็จะมีลักษณะและเนื้อหาเดียวกัน เมื่อต้องการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของแม่แบบก็สามารถแก้ไขรูปแบบคำสั่งได้ แม่แบบเดียวกันที่ปรากฏในหน้าบทความอื่นๆ ก็จะเปลี่ยนแปลงตามรูปแบบที่แก้ไขในแม่แบบต้นฉบับนั้น ตัวอย่างเช่น แม่แบบของตารางเนื้อหาในบทความ Wikipedia learning ซึ่งต้องการให้ตารางนี้ปรากฏที่มุมขวาของทุกหน้าเนื้อหาเหมือนกัน ก็จะกำหนดแม่แบบขึ้นมาด้วยการสร้างชื่อแม่แบบที่หน้าบทความแม่แบบก่อน ด้วยคำสั่งดังนี้

[[Template:Wiki subject]]

หลังจากตั้งชื่อแม่แบบแล้ว ต่อไปคือการสร้างรูปแบบของแม่แบบนั้นที่ต้องการ โดยใช้คำสั่งข้อความเช่นเดียวกับการแก้ไขบทความหน้าอื่นๆ ตัวอย่างเช่น แม่แบบ Wiki subject กำหนดคำสั่งดังต่อไปนี้

{|cell Link titlelpadding="0" cellspacing="0" style="padding: 0.3em; float:right; margin-left:15px;
 border: 1px solid #000080; background:#f5faff; text-align:center; font-size:95%;"
|<center>'''[[Wiki subjects]]'''</center>
|-
| style="background: #cedff2; padding: 3px 5px; text-align:center;" |'''[[Structure|โครงสร้าง]]'''
|-
|style="padding: 0.3em; line-height: 1.5em; text-align:left;"| 
*[[การเข้าระบบ]]
*[[หน้าเนื้อหา]]
*[[หน้าแก้ไขบทความ]]
*[[หน้าสนทนาผู้ใช้]]
*[[หน้าบันทึกประวัติการแก้ไข]]
*[[การติดตามเฝ้าดู]]
*[[บันทึกการปรับปรุงเนื้อหา]]
*[[หน้าพิเศษ]]

|-
| style="background: #cedff2; padding: 3px 5px; text-align:center;" |'''[[Page Editing|การแก้ไข้หน้าบทความ]]'''
|-
|style="padding: 0.3em; line-height: 1.5em; text-align:left;"| 
*[[start new pages|การเริ่มหน้าบทความ]]
*[[basic editing|การแก้ไขหน้าพื้นฐาน]]
*[[basic code|คำสั่งพื้นฐาน]]
*[[list format|รูปแบบรายการลำดับ]]
*[[magic word|คำสั่งพิเศษ]]
*[[redirect|หน้าเปลี่ยนทาง]]
*[[moving a page|การโยกย้ายหน้า]]
*[[reverting edits|การย้อนกลับการแก้ไข]]
*[[เทคนิคต่างๆ]]
|-
| style="background: #cedff2; padding: 3px 5px; text-align:center;" |'''[[How to edit|เทคนิคการแก้ไขหน้า]]'''
|-
|style="padding: 0.3em; line-height: 1.5em; text-align:left;"| 
*[[table|การสร้างตาราง]]
*[[links|การสร้างลิงก์]]
*[[image|การแทรกภาพ]]
*[[media|การแทรกสื่ออื่นๆ]]
*[[category|การจัดหมวดหมู่]]
*[[template|การใช้แม่แบบ]]
*[[แหล่งข้อมูล]]
|}

เมื่อกำหนดรูปแบบแม่แบบที่ต้องการแล้ว เมื่อต้องการใช้แม่แบบนั้นๆ ในบทความหน้าใดๆ ก็มีวิธีการเรียกใช้คือ ใช้คำสั่ง { สองครั้งคร่อมชื่อแม่แบบที่ต้องการ แม่แบบที่กำหนดไว้ก็จะปรากฏในหน้าและตำแหน่งที่ต้องการ ตัวอย่างเช่น

{{Wiki subject}}

ทุกครั้งที่เรียกแม่แบบ Wiki subject ก็จะปรากฏกรอบตารางเนื้อหาที่ด้านข้างดังนี้

Wiki subjects

โครงสร้าง

การเข้าระบบ หน้าเนื้อหา หน้าแก้ไขบทความ หน้าสนทนาผู้ใช้ หน้าบันทึกประวัติการแก้ไข การติดตามเฝ้าดู บันทึกการปรับปรุงเนื้อหา หน้าพิเศษ

การแก้ไข้หน้าบทความ

การเริ่มหน้าบทความ การแก้ไขหน้าพื้นฐาน คำสั่งพื้นฐาน รูปแบบรายการลำดับ คำสั่งพิเศษ หน้าเปลี่ยนทาง การโยกย้ายหน้า การย้อนกลับการแก้ไข เทคนิคต่างๆ

เทคนิคการแก้ไขหน้า

การสร้างตาราง การสร้างลิงก์ การใส่รูปภาพ การแทรกสื่ออื่นๆ การจัดหมวดหมู่ การใช้แม่แบบ แหล่งข้อมูล

แม่แบบที่กำหนดตัวแปร

นอกจากแม่แบบแบบคงที่ที่ไม่ต้องกำหนดค่าตัวแปรแล้ว ยังมีแม่แบบที่ใช้กันมากในวิกิพีเดียก็คือแม่แบบที่กำหนดค่าตัวแปร รูปแบบต่างๆ ของการใช้ตัวแปรมีดังต่อไปนี้

• กำหนดชื่อตัวแปร

การใช้ตัวแปรทำได้โดยใช้เครื่องหมายปีกกา (}) สามชั้น ดังนี้ {{{ชื่อตัวแปร}}} เมื่อต้องการเรียกใช้จะแทนชื่อตัวแปรด้วยค่าที่กำหนด แล้วตามด้วยเครื่องหมายเท่ากับ ตัวอย่างเช่น แม่แบบที่ต้องการบอกชื่อหนังสือและชื่อผู้แต่ง จึงทำแม่แบบด้วยการกำหนดชื่อแม่แบบว่า

[[template:หนังสือ]]

โดยกำหนดรูปแบบแม่แบบดังนี้

'''{{{หนังสือ}}}''' ผู้ประพันธ์คือ ''{{{ผู้แต่ง}}}'' โดยสำนักพิมพ์{{{สำนักพิมพ์}}}

เมื่อต้องการเรียกใช้แม่แบบจะกำหนดคำสั่งใช้คำที่ต้องการแทนชื่อตัวแปร ตามด้วยเครื่องหมาย = เมื่อมีหลายตัวแปรคั่นด้วยเครื่องหมาย | ที่ระหว่างตัวแปรแต่ละตัว ดังนี้

{{หนังสือ|หนังสือ=เอกภพ สรรพสิ่ง และมนุษยชาติ|ผู้แต่ง=รอฮีม ปรามาท|สำนักพิมพ์=มติชน}}

ผลที่ได้คือ

เอกภพ สรรพสิ่ง และมนุษยชาติ ผู้ประพันธ์คือ รอฮีม ปรามาท โดยสำนักพิมพ์มติชน

• กำหนดลำดับตัวแปร

ในกรณีที่ไม่ได้กำหนดชื่อตัวแปร แต่มีหลายตัวแปรในแม่แบบ สามารถกำหนดเป็นลำดับตัวเลข และเมื่อเรียกใช้แม่แบบก็แทนค่าตัวเลขด้วยคำที่กำหนด และคั่นด้วยเครื่องหมาย | ที่ระหว่างตัวแปรแต่ละตัว ตัวอย่างเช่น

[[template:หนังสือ]]

กำหนดไว้ดังนี้

'''{{{1}}}''' ผู้ประพันธ์คือ ''{{{2}}}'' โดยสำนักพิมพ์{{{3}}}

เมื่อเรียกใช้แม่แบบแทนค่าตัวแปลดังนี้

{{หนังสือ|เอกภพ สรรพสิ่ง และมนุษยชาติ|รอฮีม ปรามาท|มติชน}}

เมื่อแสดงผลแม่แบบเป็นดังนี้

เอกภพ สรรพสิ่ง และมนุษยชาติ ผู้ประพันธ์คือ รอฮีม ปรามาท โดยสำนักพิมพ์มติชน

ตัวแปรอัตโนมัติ

นอกจากตัวแปรที่กำหนดเป็นชื่อตัวแปร หรือตัวแปรที่กำหนดเป็นลำดับตัวแปรแล้ว ซอฟต์แวร์มีเดียวิกิยังมีรูปแบบตัวแปรอัตโนมัติ ที่จะเป็นตัวแปรที่กำหนดให้แสดงผลอัตโนมัติเมื่อเรียกตัวแปรนั้นๆ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

ตัวแปรอัตโนมัติ

ตัวแปร	ความหมาย	ตัวอย่างการแสดงผล
{{PAGENAME}}	แสงชื่อหน้าบทความนั้นๆ	การใช้แม่แบบ
{{SERVER}}	แสดงชื่อเซิร์ฟเวอร์	https://www.hii.or.th
{{CURRENTMONTH}}	เดือนปัจจุบัน	11
{{CURRENTMONTHNAME}}	ชื่อเดือนปัจจุบัน	พฤศจิกายน
{{CURRENTDAY}}	วันที่วันนี้	25
{{CURRENTDAYNAME}}	วันนี้	วันจันทร์
{{CURRENTYEAR}}	ปีปัจจุบัน	2024
{{NUMBEROFARTICLES}}	จำนวนบทความทั้งหมด	304

การสร้างแม่แบบโดยใช้ตัวแปร สามารถใช้ตัวแปรหลายรูปแบบในแม่แบบเดียวกันได้ ตัวอย่างเช่น การสรางแม่แบบเพื่อการอธิบายคำศัพท์แต่ละคำ มีการสร้างแม่แบบด้วยคำสั่งดังนี้

{|width="500" align="center" style="border: solid 3px #99C;"
|- style="border:solid 3px #99C; background: #CCF;"
|colspan="2" align="center" style="font-size:150%"| '''{{PAGENAME}}'''
|-
|align="center" style="padding-top:50px;padding-bottom:50px;"| [[Image:{{{1}}}|{{PAGENAME}}]]
|-
|align="center"|
{| border="0" cellspacing="1" cellpadding="5" width="100%" style="border-top: solid 3px #99c;"
|-bgcolor="#FFFFF4"
|width="120" align="right"| '''คำอ่าน''' :
| {{{2}}}
|-bgcolor="#F4FFFF"
|align="right"| '''อธิบายคำ''' :
| {{{3}}}
|-bgcolor="#FFFFF4"
|align="right"| '''หน้าที่คำ''' :
| {{{4}}}
|-bgcolor="#F4FFFF"
|align="right"| '''คำภาษาอังกฤษ''' :
| {{{5}}}
|-bgcolor="#FFFFF4"
|align="right"| '''คำพ้องความหมาย''' :
| {{{6}}}
|-bgcolor="#F4FFFF"
|align="right"| '''ต.ย. ไทย''' :
| {{{7}}}
|-bgcolor="#FFFFF8"
|align="right"| '''ต.ย. อังกฤษ''' :
| {{{8}}}
|-bgcolor="#F4FFFF"
|align="right"| '''ความหมายอื่นๆ''' :
| {{{9}}}
|}

|}

เมื่อแสดงผลคำศัพท์จะได้ตารางแม่แบบดังนี้

การใช้แม่แบบ

[[Image:{{{1}}}|การใช้แม่แบบ]]

คำอ่าน : {{{2}}} อธิบายคำ : {{{3}}} หน้าที่คำ : {{{4}}} คำภาษาอังกฤษ : {{{5}}} คำพ้องความหมาย : {{{6}}} ต.ย. ไทย : {{{7}}} ต.ย. อังกฤษ : {{{8}}} ความหมายอื่นๆ : {{{9}}}

เมื่อนำแม่แบบมาใช้อธิบายคำศัพท์ว่า "ไก่" ใช้แม่แบบที่สร้างและคำสั่งดังนี้

{{word_t|chicken.jpg|/kàj/||นาม|chicken; hen (แม่ไก่); cock (ไก่ตัวผู้)||เรื่องของไข้หวัดนกทำให้หลายๆ คนกลัว ไม่กล้ากินไก่||}}

เมื่อแสดงผลจะปรากฏผลลัพธ์ดังนี้

ไก่

ไก่

คำอ่าน : /kàj/ อธิบายคำ : ไก่เป็นสัตว์ปีกชนิดหนึ่ง หน้าที่คำ : นาม คำภาษาอังกฤษ : chicken; hen (แม่ไก่); cock (ไก่ตัวผู้) คำพ้องความหมาย : ต.ย. ไทย : เรื่องของไข้หวัดนกทำให้หลายๆ คนกลัว ไม่กล้ากินไก่ ต.ย. อังกฤษ : ความหมายอื่นๆ :